ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Jedna z definicji zdarzenia potencjalnie wypadkowego określa, że zdarzenie potencjalnie wypadkowe (ZPW) to takie, które nie spowodowało urazu, strat lub szkód tylko dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności.
Obowiązek rejestracji oraz rejestrowania Zdarzeń Potencjalnie Wypadkowych w Azotach Tarnów wynika z wdrożenia w firmie systemu zarządzania BHP wg wymagań norm:
-PN-N-18001:2004
-BS OHSAS 18001:2007
Nie jest to wymóg prawny.
Polityka Zarządzania obowiązująca w Azotach Tarnów zawiera następującą deklarację:
zapobiegamy wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym oraz zdarzeniom potencjalnie wypadkowym.
W Azotach Tarnów sposób postępowania przy identyfikacji i rejestracji Zdarzeń Potencjalnie Wypadkowych zawarty jest w Zarządzeniu wewnętrznym 18/2010, które dotyczy: instrukcji w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Wg Zarządzenia Wewnetrznego 18/2010 Zdarzenie potencjalnie wypadkowe to:
niebezpieczne zdarzenie,
związane z wykonywaną pracą,
podczas którego nie dochodzi do urazów
lub pogorszenia stanu zdrowia.
Zarzadzenie Wewnętrzne 18/2010
§ 5
Postępowanie w razie zdarzenia potencjalnie wypadkowego.
W przypadku zdarzenia potencjalnie wypadkowego (dotyczy również podwykonawców podczas wykonywania prac na terenie i na rzecz Azotów Tarnów):
1. Pracownik, który stwierdził zaistnienie zdarzenia potencjalnie wypadkowego jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić bezpośredniego przełożonego oraz w razie potrzeby, zabezpieczyć miejsce zdarzenia.
2. Miejsce zdarzenia potencjalnie wypadkowego pracownik (w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym) zabezpiecza do czasu ustalenia jego okoliczności i przyczyn w sposób wykluczający:
-dopuszczenie do miejsca zdarzenia osób niepowołanych,
-uruchomienie bez koniecznej potrzeby urządzeń, które w związku ze zdarzeniem zostały zatrzymane,
-dokonywanie zmian położenia innych przedmiotów, które spowodowały zdarzenie lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
3. Zgodę na uruchomienie urządzeń lub dokonanie innych zmian w miejscu zdarzenia wyraża kierownik jednostki / komórki organizacyjnej po dokonaniu oględzin, sporządzeniu szkicu lub fotografii miejsca zdarzenia oraz wykonaniu innych niezbędnych ustaleń.
4. Jeśli zdarzenie potencjalnie wypadkowe jest zakwalifikowane jako sytuacja awaryjna, obowiązuje zarządzenie wewnętrzne „Instrukcja w sprawie zapobiegania zaistnieniu zaburzeń, defektów i awarii oraz ustalania zasad postępowania w wypadku wystąpienia tych zdarzeń”. Stosowna komisja analizuje zdarzenie i sporządza protokół zgodnie z tym zarządzeniem.
5. Bezpośredni przełożony pracownika lub pracownik, który stwierdził zaistnienie zdarzenia potencjalnie wypadkowego, jest zobowiązany zgłosić to zdarzenie do Działu Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska w Zakładach Azotowych w Tarnowie - Mościcach S.A.
6. Osoba kierująca pracami podwykonawców zobowiązana jest do bezzwłocznego informowania Dział Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska w Zakładach Azotowych w Tarnowie-Mościcach S.A. o zaistniałych zdarzeniach potencjalnie wypadkowych w formie pisemnej.
7. Dział Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska prowadzi rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych na formularzu wg załącznika nr 3 niniejszego zarządzenia.
§ 7
Ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia potencjalnie wypadkowego
1. Zespół w składzie: Inspektor BHP i Społeczny Inspektor Pracy ustala okoliczności i przyczyny zdarzeń potencjalnie wypadkowych sporządzając „Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia potencjalnie wypadkowego” będącego załącznikiem nr 2 do niniejszej Instrukcji. Jeśli zdarzenie potencjalnie wypadkowe dotyczy pracownika podwykonawcy w pracach zespołu uczestniczy także przedstawiciel podwykonawcy.
2. Ustalone okoliczności i przyczyny zdarzenia potencjalnie wypadkowego ww. zespół dokumentuje w formularzu Karta niezgodności/spostrzeżeń wg procedury PJ-805; PS/PB-19, którą przekazuje kierownikowi jednostki / komórki organizacyjnej, której dotyczy zdarzenie potencjalnie wypadkowe.
3. Kierownik jednostki / komórki organizacyjnej określa i planuje działania korygujące lub zapobiegawcze, nadzoruje ich wdrożenie, a po ich zakończeniu sprawdza skuteczność wdrożonych działań.
4. Zatwierdzoną Kartę niezgodności/spostrzeżeń w trybie procedury PJ-805; PS/PB-19, kierownik jednostki / komórki organizacyjnej przekazuje do Działu Systemów Zarządzania, a kopię do Działu Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska oraz do przedstawiciela podwykonawcy, jeśli ma to zastosowanie.
5. Dział Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska, na podstawie danych w w/w karcie wypełnia Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych będącym załącznikiem nr 3 do niniejszego zarządzenia. Skuteczność wdrożonych działań po zaistnieniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych Dział Bezpieczeństwa Technicznego, Ochrony Pracy i Środowiska ocenia okresowo w ramach kontroli stanu bhp.
Dodatkowo, poza obowiązkami wynikającymi z ZW 18/2010 w komórce organizacyjnej
powinien być prowadzony rejestr Zdarzeń Potencjalnie Wypadkowych.
Skala Występowania Zdarzeń Potencjalnie Wypadkowych
Przyjmijmy, że w Azotach Tarnów rocznie rejestruje się kilkanaście wypadków – ok. 20 (na jeden wypadek przypada około 600 ZPW).
- 20 x 600 = 12000 ZPW
- 12000 ZPW na około 2000 pracowników to:
- 6 ZPW na pracownika ZAT rocznie powinno zostać zidentyfikowanych
Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż wypadki rejestrowane w Azotach Tarnów związane są z produkcją a nie z pracami biurowym.
Wiem, że nie jest łatwo przekonać pracowników do zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Wiele osób pytanych, dlaczego tego nie robi odpowiada krótko:
- nie będę donosił,
- majster wyrzuci mnie z pracy,
- kierownik reaguje, ale nie pozwala informować innych,
- na początku wysłuchają, a potem szykanują,
- już to kilkakrotnie zgłaszaliśmy, ale i tak nikt nie reaguje,
- itd.
Przykłady zdarzeń potencjalnie wypadkowych 
z przymróżeniem oka
Bo to był, jedyny sposób… Bo brakło wyobraźni…
Bo myślał, że celnie strzelają…
Dziękuję tym którzy wytrwali do końca ZSIP Krystyna Kuc 
